In mijn blog Een week in schrijversland schreef ik dat ik een mail kreeg van een jongedame die me wilde interviewen voor een schoolopdracht. Omdat ik het eindresultaat wel kon smaken, mag Lana (14) vandaag de blog voor haar rekening nemen. Ik post hieronder het volledige interview, precies zoals zij het aan haar leerkracht bezorgde.
Interview met een schrijver
Voor het vak Nederlands kregen we de opdracht om iemand te interviewen die creatief bezig is. Mijn mama leest al jaren de boeken en kortverhalen van Elke Thys, dus toen ze hoorde dat ik iemand moest zoeken, stelde ze voor om Elke te vragen. We kennen haar niet echt goed, maar mijn mama volgt haar werk al van in het begin. Zelf kende ik alleen haar naam, maar toen ik wist dat ik haar mocht interviewen, ben ik haar kortverhalen beginnen lezen. Ondertussen volg ik haar ook op sociale media en lees ik af en toe haar blogs.
Het interview ging via Teams, want dat was het handigste voor ons allebei. Elke is 48 jaar, woont in de polder ten noorden van Antwerpen, is getrouwd en heeft een dochter die niet meer thuis woont. Ze werkt overdag en heeft daarnaast een bijberoep: 's avonds en in het weekend houdt ze zich bezig met haar blog, het schrijven en het coachen van mensen die (willen) schrijven. Haar blog en een overzicht van haar boeken en kortverhalen vind je op haar website: www.schreif.be. We hadden een heel fijn gesprek waarin ik van alles mocht vragen. Hieronder lees je het resultaat.
Waarom bent u eigenlijk beginnen schrijven? Was er een moment waarop u dacht: nu wil ik dit echt doen?
Elke begon te schrijven in het eerste middelbaar, toen ze geen zin had om te studeren voor de examens. Er was thuis geen computer of gsm, dus ze moest iets doen dat stil was. Ze had veel fantasie en begon gewoon te schrijven. Het ging goed in het begin, maar ze wist niet goed waar het verhaal naartoe moest en is dan gestopt. Tijdens haar puberteit schreef ze vooral gedichten. Later begon ze opnieuw, met kortverhalen en kinderverhaaltjes. Pas toen haar dochter wat ouder was, begon ze aan haar eerste echte roman: Aprilse Grillen.
Is het soms raar om te weten dat mensen – ook mensen die u niet kent – uw verhalen lezen?
Tijdens het schrijven denkt Elke daar niet aan, dan probeert ze vooral haar verhaal goed te vertellen. Pas als ze reclame moet maken voor haar werk, begint het spannend te worden. "Dan is het een kindje dat je met de wereld deelt," zei ze. Ze hoopt dat iedereen het goed vindt, al weet ze dat dat niet altijd kan. Soms krijgt ze berichten van mensen die haar werk gelezen hebben en die ze zelf helemaal niet kent. Dat blijft een vreemd gevoel.
Wat vindt u zelf het leukste dat u ooit hebt geschreven?
Elk boek of verhaal heeft iets leuks. Wortels van cement vond Elke fijn omdat het gebaseerd is op waargebeurde feiten en ze er haar fantasie op kon loslaten. Voor haar derde boek dook ze in archieven en mocht ze mensen interviewen, dat vond ze geweldig. Ik zen was dan weer leuk omdat ze het concept zelf bedacht en er opdrachten bij verzon. En haar eerste kortverhaal vond ze speciaal omdat ze het in stukjes mailde. Elk project heeft zijn eigen "leuk-gehalte", zei ze.
Hoe weet u of een verhaal ‘af’ is? Twijfelt u daar soms over?
Ja, zeker. Elke zei dat je altijd kan blijven herschrijven. Soms denk je dat het klaar is, en als je het dan een paar weken later herleest, zie je weer dingen die beter kunnen. Het is ook niet omdat je je verhaal beu bent, dat het af is. Spijtig genoeg.
U schrijft geen boeken voor jongeren zoals ik. Vindt u het belangrijk om een bepaalde doelgroep te hebben?
In het begin schreef Elke niet met een echte doelgroep in gedachten, maar wel voor volwassenen. Nu merkt ze dat haar lezers meestal vrouwen zijn van 35 jaar of ouder. Ze zei dat ik waarschijnlijk een van haar jongste lezers ben.
Hebt u ooit een verhaal geschreven dat u later helemaal hebt weggegooid?
Ja. Elke had een idee voor wat haar vierde boek moest worden. Het plan was om iets te doen met de blogcultuur, die toen erg populair was. Ze bedacht een personage: een jonge vrouw die samen met haar man en kinderen naar Australië emigreert en daar begint te bloggen over haar nieuwe leven. Het idee was dat ze via die blog steeds meer volgers zou krijgen, tot er op een bepaald moment iets dramatisch zou gebeuren – precies wanneer ze het meeste aandacht kreeg. Elke had veel losse ideeën en begon enthousiast te schrijven, maar zonder het verhaal echt goed uit te werken. Na een tijdje voelde het niet meer kloppend aan. Het manuscript verdween in de kast. Jaren later heeft ze het helemaal weggegooid, omdat het verhaal volgens haar niet meer bij deze tijd paste. "De tijdsgeest was veranderd," zei ze. "Wat toen actueel was, voelde nu al gedateerd aan."
Heeft u ooit iets grappigs meegemaakt tijdens het schrijven?
Tijdens het schrijven van Rune deed een personage plots iets onverwachts. Elke typte een zin die ze niet voorzien had en riep toen luid: "Jamaar, dat hadden we niet afgesproken!" Gelukkig was er niemand thuis om het te horen.
Wat doet u als u geen inspiratie hebt, maar toch wíl of móét schrijven?
Dan gaat Elke wandelen. Dat helpt om haar hoofd leeg te maken en nieuwe ideeën te krijgen. Soms slaat ze ook een stuk over en schrijft een later stukje eerst. Een handige tip is om niet te stoppen met schrijven aan het einde van een hoofdstuk, maar ergens middenin. Zo pik je de draad makkelijker weer op.
Stel dat u plots geen tijd meer zou hebben om te schrijven: wat zou u het meeste missen?
Het verzinnen van het verhaal en het uitwerken van personages, zei Elke meteen. Ze denkt dat ze dan nog veel in haar hoofd zou blijven "schrijven". Maar het echt structureren en rustig alles kunnen uitdenken zou ze het meeste missen.
U hebt ook een gewone job naast het schrijven. Wat zou er gebeuren als schrijven wél uw hoofdberoep was?
Dan zou Elke investeren in een aparte schrijfruimte, want nu schrijft ze in de woonkamer en dat is soms lastig. Ze zou ook moeten opletten dat ze genoeg onder de mensen komt, want schrijven is een eenzame bezigheid. En ze zou haar rug moeten sparen door genoeg te bewegen. Ze denkt niet dat ze het altijd leuk zou vinden, want als schrijver in hoofdberoep moet je dingen doen op het moment dat de uitgever dat wil, zoals reclame maken in de avond. En Elke gaat graag op tijd naar bed.
U bent actief op sociale media. Vindt u dat leuk om te doen, of hoort het gewoon bij het schrijver-zijn?
Elke is vooral actief op Instagram, waar ze dingen deelt over haar schrijfproces en haar werk. Ze vindt het fijn om reacties van lezers te krijgen, en sociale media helpen ook om meer mensen te bereiken. Maar ze vertelde dat ze soms twijfelt of ze ook video’s zou moeten maken, bijvoorbeeld om te bloggen over schrijven. "Ik voel me niet zo goed op camera," zei ze, "en dan zou ik weer in materiaal zoals lampen en een achtergrond moeten investeren." Van TikTok begrijpt ze niets, voegde ze er lachend aan toe, "en dat wil ik eigenlijk graag zo houden."
Wat zou u doen als iemand uw verhaal plots zou stelen en als zijn eigen werk zou uitbrengen?
Elke denkt dat die kans heel klein is. Iedereen schrijft wel eens over hetzelfde, maar het is de manier waarop die het verschil maakt. Ze let er wel op om niet te veel prijs te geven als ze nog bezig is met een verhaal. Dat is niet altijd makkelijk, want ze blogt ook over haar schrijfproces. Ze vertelde over haar nieuwe roman met de werktitel Amerikalei. Ze wil niet alles verklappen, maar op sociale media deelt ze soms wel foto’s of details, zoals de indeling van het huis van een personage.
Ik wil zelf ook graag schrijven. Wat is volgens u de belangrijkste tip voor iemand van mijn leeftijd?
Haar antwoord was simpel: schrijf. En lees. Je hoeft nog niet meteen perfecte zinnen te maken. Het belangrijkste is dat je leert om je gedachten onder woorden te brengen. En laat je niet ontmoedigen door wat anderen ervan vinden.
Ik vond het een superinteressant gesprek en ik heb veel geleerd. Wie weet begin ik later wel een eigen TikTokkanaal over boeken of verhalen – dat lijkt me leuker dan zelf een boek schrijven. Dankjewel, Elke!