Het is een regenachtige dinsdagavond eind februari wanneer ik bij Nancy Brands aanbel voor een gezellige babbel. De regen tikt op het dak terwijl ik wegzak in de comfortabele sofa in haar nieuwe schrijfkamer. De ruimte is nog wat kaal, maar de accentmuur - Nancy's dochter koos de kleur uit - geeft de kamer een warme uitstraling.
De schrijfster achter Vlinders
Nancy en ik kennen elkaar al een tijdje. Onze kinderen zaten op dezelfde school en we kwamen elkaar regelmatig tegen aan de schoolpoort. Toen Nancy in 2012 mijn debuutroman Aprilse Grillen las en daarop haar feedback stuurde, nam ik me voor haar mijn volgende manuscript te laten nalezen. En zo geschiedde. Dat leidde onder andere tot een hilarisch moment waarbij we bij haar thuis uittesten op welke manieren je allemaal op elkaars schoot kunt zitten. Een scène die we ons allebei nog levendig herinneren.
In het voorjaar van 2024 bracht Nancy haar debuutroman Vlinders uit in eigen beheer. Nu, amper een jaar later, legt ze de laatste hand aan haar tweede roman. De perfecte aanleiding voor een gesprek over haar schrijfproces, zelfpublicatie en toekomstplannen.
Van idee naar tweede roman in minder dan een jaar
"Op 1 april dien(de) ik het manuscript in bij mijn redactrice Kim Linssen van WareWoordenWereld," vertelt Nancy enthousiast. "Zij bekeek ook het manuscript van Vlinders en ik was heel tevreden over haar, dus keerde ik terug. Normaal krijg ik tegen eind april feedback en dan is het weer aan mij. Als dat klaar is, start de bladschikking en in mei verwacht ik de eerste voorstellen voor de cover van Ellen Van de Zande van Mooi Ontwerp."
De timing? "Tegen de zomer, zodat mensen hem mee op reis kunnen nemen."
Dat is een stevig tempo, bedenk ik. Haar debuut kwam uit op 1 juni vorig jaar, en nu heeft ze al een nieuw boek klaar.
"Ik was toen nog niet bezig met een opvolger," legt Nancy uit. "Ik volg op maandagavond schrijfles en had plots een piepklein ideetje, gewoon voor één scène. Tijdens een chat met een vriend vertelde ik hierover en toen hebben we de hele avond over en weer gestuurd. Op het einde was mijn nieuwe boek bij wijze van spreken al klaar."
Het schrijfproces verliep echter niet altijd even vlot. "Toen ik alles op papier zette, bleek het moeilijk werkbaar om vier verhaallijnen goed uit te werken en te laten samenkomen. Toen heb ik het even laten liggen en besloten twee verhaallijnen te behouden."
Ballade in Banff: Een reis naar Canada
Net als in Vlinders, waarin Nancy haar lezers meenam naar Frankrijk, speelt haar nieuwe roman zich af in het buitenland. "Ik kan alvast verklappen dat de verhaallijnen samenkomen in Canada," zegt ze met een glimlach. "Daar ben ik ook effectief geweest, wat hielp bij het schrijven. Er zit een stuk road trip in het boek. Je zou dat kunnen opzoeken op internet, maar het is fijner om vanuit je eigen ervaringen te kunnen schrijven."
En daar is ook meteen de titel: Ballade in Banff. Banff is een stad in Canada, en het woord ballade refereert naar de verhaallijn over Fien, een vrouw die singer-songwriter is en graag beroemd wil worden. "Door omstandigheden komt ze in Banff terecht," verklapt Nancy.
Schrijven tussen werk en gezin door
Ik ben benieuwd hoe Nancy tijd vindt om te schrijven naast haar voltijdse baan. "De kinderen zitten allebei op kot en mijn man werkt in shiften en heeft soms de late, waardoor ik op sommige avonden alleen thuis ben. Dat zijn dan momentjes voor mezelf," vertelt ze. "Maar het gebeurt ook dat ik boven zit te schrijven terwijl hij beneden tv kijkt."
Vroeger schreef ze meer in het weekend, maar nu ze haar kinderen alleen dan ziet, brengt ze die tijd liever met hen door. "Vrijdagavond komen ze naar huis en wordt er niet geschreven, dat is heilig. En in het weekend zien we wel wat er op de planning staat."
De perfecte schrijfplek
Nancy's gloednieuwe schrijfkamer is een rustige haven. "Als ik alleen thuis ben, schrijf ik meestal beneden. Maar als de tv opstaat of er is teveel rumoer, dan kom ik naar boven. Ik schrijf het liefst in stilte. Ik kan me niet concentreren als er teveel omgevingslawaai is. En mijn bureau beneden staat vlak naast de tv. Dat is geen goede combinatie."
Ze is duidelijk blij met haar nieuwe schrijfhoek. "Het is nog een beetje kaal hier, maar dat komt wel in orde. Hier heb ik een plekje om rustig na te denken."
De uitdagingen van zelfpublicatie en marketing
Als selfpublisher moet Nancy veel zelf doen, inclusief het opbouwen van een online aanwezigheid. "Dat is voor mij geen evidentie," geeft ze toe. "Ik moet telkens goed nadenken wat ik post, zonder dat het teveel overkomt als 'daar heb je ze weer met haar reclame voor haar boek'. Terwijl ik mensen inderdaad probeer warm te maken voor mijn roman."
Ze worstelt ook met de frequentie van haar posts. "Ik probeer één keer per week iets te plaatsen, maar dat lukt niet altijd. Ik vind het trouwens niet zo leuk om zelf in beeld te komen, terwijl dat net de posts zijn die de meeste likes opleveren."
Nancy heeft een online cursus gevolgd om een huisstijl te ontwikkelen en denkt na over een eigen website. "Het zou handig zijn om een inkijkexemplaar op te plaatsen en een aantal recensies. Mensen zouden dan ook op die manier kunnen bestellen, want als je je werk via een extern platform aanbiedt, kost dat ook weer geld."
Lessen uit haar debuut
"Het belang van marketing is niet te onderschatten," zegt Nancy als ik vraag wat ze heeft geleerd van haar eerste boek. "Ik volgde een workshop bij Bestel Bij De Auteur, waarin heel veel tips worden gegeven en waaruit ik ideeën heb opgedaan."
Voor haar tweede boek overweegt ze een nieuwe strategie. "Wat ik bij mijn eerste boek niet heb gedaan en nu wel overweeg, is om recensie-exemplaren te bezorgen aan boekbloggers. Ik ben er ondertussen een aantal aan het volgen en dat wil ik wel een kans geven om te zien of het extra omzet genereert."
Maar de financiële realiteit speelt ook mee: "Langs de andere kant moet ik nog uit de kosten komen, want boeken laten drukken is best duur en mijn marge is te klein om veel gratis boeken weg te geven. Ik schrijf omdat ik het leuk vind en gelukkig maar, want ik heb niets verdiend aan mijn eerste boek. Ik moet er niet rijk van worden, het is fijn dat mensen mijn werk lezen, maar je moet wel break-even draaien."
De drijfveer achter het schrijven
Als geld niet de motivatie is, wat drijft Nancy dan? "Ik vind het leuk om te schrijven en het is fijn dat andere mensen dat willen lezen. Ik ben al erg lang geboeid door de taal."
Nancy's passie voor schrijven werd aangewakkerd door een korte opleiding in de lokale bibliotheek. "We kregen telkens een stukje theorie, met kapstokken die we konden gebruiken, en dat moest dan worden uitgewerkt tegen de volgende les. Het waren erg creatieve opdrachten. Je moest dat dan voorlezen voor de groep en kreeg feedback. Zo ging het elke week. Ik heb veel geleerd en veel plezier gehad."
Ze volgt nu voor het derde jaar schrijfles op maandagavond. "Het is elke week iets anders, telkens weer van scratch beginnen en een uur later klaar zijn. Ook hier brengen we onze schrijfwerken voor de groep en krijgen we feedback. Na een zware dag op het werk kan dat heel ontspannend zijn."
Van handschrift naar manuscript
Tijdens de schrijfles schrijft Nancy met de hand, maar voor haar eigen werk heeft ze een voorkeur. "Ik typ eigenlijk liever, omdat ik heel veel meteen corrigeer en zinnen verzet."
Voor Vlinders schreef ze eerst alles uit voor ze begon met corrigeren, maar bij Ballade in Banff pakte ze het anders aan. "Bij dit boek heb ik geschreven en ben ik meteen beginnen herlezen en aanpassen. Nu ben ik voor de tweede keer opnieuw aan het lezen."
Nancy nam haar manuscript mee op vakantie en haalde er nog veel fouten uit. "Foute zinsconstructies, een personage dat plots een andere naam had, dt-fouten waarvan je je afvraagt hoe je daar in bent geslaagd, vergeten woorden, stopwoordjes die te vaak opduiken. Ik gebruik 'even' en 'eventjes' vaak, merkte ik."
Ze heeft gemerkt dat het moeilijker wordt om fouten te zien naarmate je het verhaal beter kent. "Op een bepaald moment ken je het verhaal te goed om de fouten nog te zien."
Een dikkere roman in aantocht
Ballade in Banff belooft dikker te worden dan Vlinders, "afhankelijk van hoeveel er nog geschrapt wordt door de redactrice," voegt Nancy toe.
Ze heeft veel geleerd van haar redactrice, die samen met Emmie De Vries de podcast Schrijfpraat maakt. "Onlangs was er een aflevering over het verschil tussen het Vlaams en het Nederlands. Zo is er het woordje 'zetel', dat ik vaak gebruik, maar Vlaams is. In het nieuwe boek heb ik het dus over 'bank', met een breder doelpubliek in gedachten. Al neem ik niet alle suggesties aan," lacht ze.
De zoektocht naar de perfecte cover
Voor Vlinders had Nancy een duidelijk beeld van de cover: geel met een vlinder erop. Bij Ballade in Banff ligt het moeilijker. "Omdat ik twee hoofdfiguren heb waarvan de werelden compleet verschillend zijn. Ze ontmoeten elkaar wel, maar de verhaallijnen zijn helemaal apart. Dus ik weet niet zo goed hoe het er moet uitzien. Ik wil wel iets romantisch, maar voor de rest... Dus ik heb een moodboard gemaakt voor de ontwerpster."
Tussen verschillende verhalen jongleren
Nancy denkt al na over haar volgende boek. "Op vakantie in Senegal kreeg ik een idee, waarvoor ik een bepaald personage kan gebruiken dat geschrapt werd in Ballade in Banff."
Het werken aan meerdere boeken tegelijk vindt ze verfrissend. "Je leest je manuscript zo vaak dat je het na verloop van tijd een beetje beu bent. Nadenken over een nieuw verhaal is dan erg verfrissend."
De mooiste feedback
De meest waardevolle feedback die Nancy kreeg op Vlinders kwam van een onverwachte hoek. "Ik werk in een mannenwereld, niet meteen mijn doelpubliek. Toch kwam één van de collega's vertellen: 'Het was lang geleden dat ik een boek had gelezen. Vroeger las ik veel, maar na een slecht boek ben ik ermee gestopt. En door jouw boek heb ik terug zin gekregen om meer te lezen.' Dat vond ik heel mooi."
Van kinderverhalen tot feelgood romans
Voor ons gesprek heeft Nancy een aantal boeken op tafel gelegd. Naast haar eigen Vlinders liggen er ook de verhalen van Jip en Janneke.
Oorspronkelijk begon Nancy met het schrijven voor een ander publiek. "Niet de feelgood, maar voorleesverhalen voor kinderen. De personages waren een jongen en een meisje, gebaseerd op mijn kinderen."
Ze schreef verhalen over dagdagelijkse situaties die zich voordeden bij haar kinderen, toen die nog klein waren. "Het waren korte verhalen, die mijn kinderen geweldig vonden. Ik las altijd voor uit Jip en Janneke, maar op een bepaald moment draaide dat en moest ik voorlezen uit eigen werk. En dan herkenden ze de situaties uit hun eigen leven."
Een paar jaar geleden heeft ze die draad weer opgepakt, samen met haar zoon die de illustraties maakte. En zo kregen Quibus en Lotje een eigen gezicht. "We hebben samen een bundel gemaakt met 26 verhaaltjes, met illustraties. We willen dat ook uitgeven, maar om dat in eigen beheer te doen, die drempel is wat te hoog. Dus daarvoor heb ik mijn kans gewaagd bij een aantal uitgeverijen."
Een ander boek op tafel is 55 woorden verhalen uit 2023. "Dat is ook weer te danken aan Kim Linssen," legt Nancy uit. "Op een bepaald moment zag ik op Instagram dat zij 55 woorden verhalen aan het schrijven was en ze verwees naar Schrijverspunt. Ik ben toen op hun website gaan kijken en heb deelgenomen aan de wedstrijd. Het moesten écht 55 woorden zijn, geen woord meer, maar ook geen woord minder. Dat vroeg behoorlijk wat creativiteit."
Nancy stuurde twee verhaaltjes in en liet het toen los. "Ik was zelfs vergeten dat ik had meegedaan, tot iemand op Instagram me proficiat wenste. Bleek ik één van de 55 winnaars te zijn en was mijn werk mee gepubliceerd. Dat was eigenlijk mijn eerste echte publicatie."
Dan wijst Nancy naar de werken van Jill Mansell op tafel. "Deze hebben prachtige covers, waarvan de tekeningen doorlopen op de zijkant van het boek. Ik beschouw haar als mijn grote voorbeeld, zij is de queen van de feelgood."
Nancy maakt een duidelijk onderscheid: "Het is wel brave feelgood, want tegenwoordig heb je bijvoorbeeld Colleen Hoover en daar komt dan heel veel seks in voor. Bij de boekbloggers slaat dat wel aan, want iedereen heeft het over die spicy dingen, maar mijn ding is het niet."
Fulltime schrijven: een droom?
Als ze er haar brood mee zou kunnen verdienen, zou Nancy graag fulltime schrijver worden. "Er zitten nog zoveel verhalen in mij."
Ze heeft al plannen voor toekomstige boeken. "Voor ik op vakantie vertrok, had ik me voorgenomen dat het volgende boek een kerstboek moest zijn. We kwamen net uit de kerstperiode en Instagram stond vol covers met kerstbomen en cadeautjes en dat leek me wel leuk. Maar toen kwam er een ander idee in Senegal en moest ik daar iets mee doen. Misschien dat mijn vierde boek een kerstboek wordt."
Nancy is vastberaden om door te gaan met schrijven, ongeacht het succes. "Ik heb nog heel veel ideeën en heel veel goesting. Zelfs als mensen na het nieuwe boek massaal zouden afhaken, blijf ik voor mezelf schrijven. Het is veel te leuk. Je hebt zoveel (fictieve) mensen om je heen, die jij alleen nog maar kent."
Tips voor beginnende schrijvers
Als ik haar vraag naar advies voor aspirant-auteurs, is Nancy duidelijk: "Gewoon, beginnen. En kilometers schrijven. Als ik mijn allereerste werken herlees, merk ik wel dat ik al een hele weg heb afgelegd. Hoe meer dat je oefent, hoe beter. Een cursus volgen kan ik ook aanbevelen. En niet opgeven. Ga er ook niet van uit dat je meteen geld zult verdienen met schrijven. Het zal in het begin eerder geld kosten dan dat het opbrengt."
Een eigen schrijfmethode
Nancy schrijft in Word en houdt haar manuscript in één document, met de beschrijving van haar personages in een apart bestand. "Voor 90% schrijf ik het verhaal in de juiste volgorde, dus zoals de lezer het te zien krijgt. Dat is handig om te zorgen dat je verhaallijnen op het juiste moment en op de juiste manier samenkomen."
Bij het nalezen heeft ze een cursusblok naast zich liggen met aandachtspunten. "Ik was onlangs op een lezing van Toni Coppers en die vertelde dat hij werkt met steekkaarten. Hij maakt zijn verhaalopbouw door die in de juiste volgorde op de grond te leggen. Daarna schrijft hij een samenvatting en pas dan begint hij aan zijn manuscript. Zo heeft iedereen zijn eigen manier van werken."
Een boekvoorstelling in de bieb?
Als afsluiter deelt Nancy nog een spannende nieuwe uitdaging: "Ik kreeg onlangs de vraag of ik een boekvoorstelling van Ballade in Banff wil doen in de lokale bibliotheek. Maar ik weet nog niet goed hoe ik dat moet aanpakken. Je moet tenslotte wel een avond kunnen vullen."
Ze ziet er wel de voordelen van in: "Het lijkt me een leuk idee om een ander publiek aan te trekken dan de mensen die me al kennen." Maar ook hier speelt de financiële kant weer mee: "Hoeveel mensen zullen een boek kopen en hoeveel exemplaren moet ik dus voorzien? Als ik die niet verkocht krijg, blijf ik daar mee zitten."
Ze heeft al wel een idee voor de invulling: "Een stukje voorlezen, met misschien wat ondersteuning van een singer-songwriter... Dat zou mooi aansluiten bij één van de verhaallijnen."
Terwijl ik afscheid neem van Nancy en haar gezellige schrijfkamer, blijf ik achter met bewondering voor haar doorzettingsvermogen en creativiteit. In een wereld waarin het steeds moeilijker wordt om op te vallen als auteur, heeft zij haar eigen pad gecreëerd. Haar verhaal is een inspiratie voor iedereen die droomt van het schrijven van een eigen boek, maar niet weet waar te beginnen.
Als je een beginnende schrijver bent of het selfpubbing-pad overweegt, neem dan Nancy's belangrijkste advies ter harte: gewoon beginnen en blijven schrijven. Kilometers maken. En wie weet ligt jouw boek volgend jaar wel in de vakantiekoffer van een lezer!